Literatura porównawcza i studia postkolonialne – nowe otwarcie dla komparatystyki?

Kołodziejczyk, Dorota

Artykuł wysuwa tezę, że postkolonialne studia wywodzą się z postkolonialnego impulsu i następnie rozwijają się konsekwentnie jako dyskurs w swej istocie porównawczy. Postkolonializm ujawnia swoją komparatystyczną istotę najbardziej gdy chodzi o rozumienie imperializmu jako dynamicznego pola siłowego, viagra order w którym hegemonia, przymus i podporządkowanie ścierają się z formami opozycyjnymi od przewrotnej mimikry poprzez otwarty opór, aż po różnorodność parodystycznych rewindykacji i tekstualnych zawłaszczeń za pomocą strategiowych ?prze-pisania?. Autorka pisze, że nowa komparatystyka, która stanowi fundament teorii postkolonialnej, rozbija binaryzm charakterystyczny nie tylko dla imperialnego myślenia o tożsamości, ale też dla nacjonalizmu, który, podobnie jak imperializm, potrzebuje wyraźnych podziałów. Komparatystyka na gruncie studiów postkolonialnych nie tyle będzie poszukiwać dowodów na pełne odrzucenie i przezwyciężenie podporządkowania kolonialnego, ile ukaże ambiwalentne skutki kolonializmu i otworzy nową perspektywę nomadycznej i kontrapunktowej historiografii i historii literatury. Fundamentalni teoretycy postkolonializmu ? Edward Said, Gayatri Chakravorty Spivak i Homi Bhabha, by wspomnieć tylko główne imiona ? dostrzegają znaczenie literatury porównawczej dla rozszerzania jego zasięgu poza Europę. Podobnie, każdy nich w inny sposób proponuje teorię komparatystyczną, ulepszoną przez postkolonialną wrażliwość. Artykuł kończy się tonem krytycznego ostrzeżenia przeciw wszystkiemu, co zbyt łatwo związuje postkolonialną literaturę z globalnym lub kosmopolityczny wędrownym pisaniem, wprowadzanym na rynek jako nowa światowa literatura, co wyprorokował już Goethe. Zamiast takiego marketingu, potrzebna jest nowa krytyczna uwaga wobec nowego kosmopolityzmu i nowych form translacji.

 

ISSN: 1733-165X

Tytuł dokumentu Typ Rozmiar
Kolodziejczyk [pdf] [264 KB]